نصب کردن لینوکس بر روی فلاش USB – آموزش لینوکس درس 9

من برای مدتی یکی از طرفداران نسخه‌های Live بر روی CD بودم، اما اکنون دیگر طرفدار آن‌ها نیستم.  من نسخه‌های لایو بر روی سی دی‌ها را دوست داشتم به خاطر آن که آنها امکان ساختن رسانه‌های ارزان‌تر را می‌داد که من می‌توانستم از آن‌ها برای شاگردان و یا سایر کاربران استفاده کنم. این روش به آن‌ها اجازه می‌داد که بتوانند از لینوکس بر روی کامپیوتر خودشان استفاده کنند، بدون آنکه نیازمند نصب سیستم عامل باشند، و در عین حال تغییرات آن نیز بسیار ساده بود و هیچ خطر آسیب رسیدن به نسخه لینوکس و یا رایانه آن‌ها نیز وجود نداشت. بزرگترین مشکلی که با نسخه‌های توزیع شده تحت CD وجود داشت آن بود که  نمی توانستیم بر روی آن‌ها هیچ داده ای و یا پیکربندی را ذخیره کنیم.  در واقع این بزرگترین موضوع بود و من همیشه به دنبال راهکار بهتری برای رفع این مشکل بودم. درنهایت من نسخه‌های توزیع شده بر روی فلاش‌های USB را به عنوان یک راهکار مفید در این زمینه پیدا کردم.

نسخه‌های قابل بوت بر روی فلاش‌های   USB  در همین اواخر به بازار عرضه شده اند و بسیاری از مشکل‌هائی که قبلا به آن اشاره شد را ندارند.  هرچند در مستندات سری Fedora به آدرس : https://github.com/MartinBriza/MediaWriter توضیح ساده ای درباره روش ساختن این فلش بدون هیچ کار اضافه ای آمده است. فرایند نصب در اینجا به شکل غیر مخربی اس و شما می‌توانید فایل‌ها را بر روی فلاش USB خودتان نگهدارید، و در صورت نیاز تغییرات  را به صورت مستقیم بازگردانید (در اینجا از شیوه حفاظت از داده‌ها Data Persistence) استفاده شده است.

در ادامه این بخش، من به شما نشان می‌دهم که به چه صورت باید فلش درایوهای قابل بوت کردن را بسیازید و بر اساس نیازمندهای خودتان از آن‌ها استفاده کنید.

ساختن یک فلاش درایور USB قابل بوت برای لینوکس

اگر شما می‌خواهید که از اقدام به ساخت یک فلاش قابل بوت کردن برای لینوکس خودتان بکنید، به نظر من بهترین روش برای این کار استفاده از سیستم عامل ویندوز و خط فرمان آن است. (من می‌دانم که برخی از افراد با شنیدن اینکه یک فلش قابل بوت شدن لینوکس را در ویندوز بسازیم ناراحت می‌شوند، اما بسیاری از کاربران علاقند هستند که در کنار نسخه سیستم عامل ویندوز خودشان از نسخه زنده لینوکس هم استفاده کنند) در ادامه این مقاله من راه‌هائی که برای ساختن یک فلاش درایو قابل بوت کردن در ویندوز نیاز دارید را شرح داده ام:

• در ابتدا برنامه ساخت درایور قابل بوت را که مد نظر دارید دانلود کنید؛
• سپس آن برنامه را دانلود کرده و آن را اجرا کنید؛
• در بخش Target Device (دیوایس هدف) نام فلاش درایو را انتخاب (یا وارد) کنید؛ در نظر داشته باشید که ممکن است نام فلاش درایو به شکل TravelDrive و یا چیزی شبیه به این باشد؛
• جایی که ایمیج (فایل ISO) شما وجود دارد را انتخاب کنید؛ اگر شما یک اینترنت با سرعت پائین در اختیار دارید، شما می‌توانید از یک CD که نسخه Live بر روی آن قرار گرفته است استفاده کنید و سپس فایل ISO را از آنجا وارد کنید. اگر شما اینترنت با سرعت بالاتر دارید، می‌توانید از گزینه‌های دانلود برای دریافت فایل ISO استفاده کنید.
• مقدار فضای ذخیره‌سازی امن (Persistent Storage) را وارد کنید و در صورتی که نیاز است آن را ارتقا دهید؛ ذخیره‌سازی امن در واقع مقدار فضائی است که شما به یک برنامه در حال نصب اختصاص می‌دهید و این فضا همیشه برای آن برنامه در دسترس است، من همیشه به شما پیشنهاد می‌کنم که مقدار 300MB را برای این منظور در نظر بگیرید (اما نمی دانم چرا همیشه این مقدار بر روی صفر تنظیم شده است!)؛
• بر روی دکمه Create Live USB کلیک کنید و سپس منتظر ساخت نسخه قابل بوت شدن باشید؛ در اینجا چند دقیقه زمان صرف می‌شود تا فرایند به صورت کامل به اتمام برسد. دو پوشه معمولا در یک فلاش ساخته می‌شوند که شامل موارد ذیل می‌شوند : Syslinux (که کمتر از 7 مگابایت فضا دارد و برای بوت کردن به کار گرفته می‌شود) و LiveOS (که بسته به تنظیمات ذخیره‌سازی که شما دارید اندازه آن متغیر است).

رفع مشکل بوت شدن لینوکس از روی فلاش USB

من تا کنون چندین بار از فلاش درایوها  استفاده کرده ام و تاکنون بارها با فلاش درایوهای که بعد از نصب تنها یک گیگابایت فضای خالی در آن‌ها باقی می‌ماند دچار مشکل شده ام. فلاش درایوهای کوچکتر (دو گیگابایت و یا کوچکتر)، اغلب توسط شرکت سازنده با فرمت FAT (File Allocation Table) فرمت می‌شوند و فلاش‌های با حجم بالاتر نیز ممکن است با فرمت FAT32 فرمت شوند. فرمت بندی هیچ تفاوتی را در نصب نسخه لینوکس و یا استفاده کردن از آن‌ها به وجود نمی آورد.

شما باید مطمئن شوید که تنظیمات ایستگاه کاری شما به رایانه شما این اجازه را می‌دهد که بتواند عملیات بوت را از روی فلاش انجام دهم، که این نیازمند آن است که کمی در BIOS رایانه خودتان دست ببرید. برای انجام این کار، بهتر است که مراحل زیر را دنبال کنید:

• رایانه خودتان را ریست کنید و سپس دگمه‌هائی که باید بفشارید تا وارد تنظیمات BIOS شوید را بزنید. به صورت معمول دکمه‌های DEL و یا F12 مسئول انجام این کار هستن، اما گاهی دگمه‌های F1، F2 و F8 نیز برای این منظور استفاده می‌شوند؛
• منوی Boot را بازکنید و سپس تنظیمات بوت را بر روی Boot USB Device First (یا چیزی شبیه به این) قرار دهید. با انجام این کار در زمان روشن شدن رایانه، در ابتدا درایوهای USB برای بوت شدن اطلاعات مورد بررسی قرار می‌گیرند.

نکته: در برخی از رایانه‌های فلاش درایوهای در بخش هارد درایوهای قسمت بوت BIOS مخفی هستند. در این موارد بهتر است ابتدا به بخش Boot و بد از آن Hard Drives بروید؛ و درایو اصلی (Primary Hard) را تغییر دهید؛ و مطمئن شوید که درایو USB شما اولین درایوی است که به عنوان درایو قابل بوت انتخاب شده است. اگر گزینه Boot From USB  دارید آن را در حالت Enable قرار دهید؛ اکنون به سراغ ترتیب دیواس‌های بوت بروید و USB را در بالاترین رتبه، قبل از هارد درایو قرار دهید؛

• اکنون تغییرات خودتان را ذخیره کنید و سپس از پیکربندی BIOS خارج شوید.

در این زمان دستگاه شما دوباره ریست می‌شود و عملیات بوت را انجام می‌دهد (اگر فلاش حاوی اطلاعات قابل بوت در آن نصب باشد) در آن صورت شروع به بوت کردن نسخه Fedora و یا هر نسخه لینوکس انتخابی شما خواهد کرد.

نکته: اگر شما خطائی به نام Boot Error را دریافت کردید، هیچ مشکلی ندارد، بدون آنکه هول شوید، رایانه را دوباره ریست کرده به بخش تنظیمات BIOS برگردید و همه چیز را به تنظیمات کارخانه بازگردانید.

کار کردن رایانه با درایو جدید لینوکس

هنگامی که سیستم شما بوت شد، محیط نسخه Fedora برای شما بارگذاری می‌شود، دقیقا همان چیزی که در نسخه ‌های Live تحت CD آن‌ها را مشاهده می‌کردیم. در اینجا درایو USB پوشه‌هائی جدیدی که بر روی آن ساخته شده است را نشان می‌دهد، همچنین دیوایس‌های دیگری که امکان دسترسی به آن‌ها را دارید هم در اینجا نمایان هستند. آیکون نصب بر روی سخت‌افزار بر روی دسکتاپ شما باقی می‌ماند و به شما این امکان را می‌هد در صورتی که دوست داشتید بلافاصله یک نسخه دائمی از لینوکس را در اختیار داشته باشید.

نکته: اگر بخواهید از این نسخه از لینوکس خودتان در اینجا استفاده کنید، نیازی به اتصال به اینترنت ندارید، اما من شدیداً توصیه می‌کنم که حتما یک نسخه را در اختیار داشته باشید، زیرا بسیاری از کاربران نیازمند دانلود کردن برنامه‌هائی هستند که می‌خواهند با کمک آن کارهایشان را انجام دهند و یا نیازمند انجام کارکردهای بیشتری با استفاده از این سیستم عامل هستید.

تبریک می‌گویم! شما توانستید از لینوکس به خوبی استفاده کنید.

در بخش بعدی ما به سراغ عیب یابی‌ها و پیکربندی‌های لینوکس خواهیم رفت و مطالب بسیار بیشتری را در آنجا فرا خواهیم گرفت.