
انواع حالت انتقال در شبکه های کامپیوتری– آموزش شبکه درس 8
حالتهای انتقال
- راههائی که از طریق آن اطلاعات از یک دیوایس به دیگری انتقال پیدا میکند به عنوان حال انتقال (Transmission Mode) شناخته میشود.
- حالت انتقال همچنین به عنوان حالت ارتباطی نیز شناخته میشود.
- هر کدام از کانالهای ارتباطی دارای یک جهت هستند و رسانه انتقال میتواند یک جهت مشخص را برای انتقال دادهها فراهم آورد. به همین خاطر حالت تانتقال به عنوان حالت جهتی (Directional Mode) نیز شناخته میشود.
- حالت انتقال در لایه فیزیکی (Physical Layer) مطرح و معرفی میشود.
حالت انتقال به سه دستهبندی کلی تقسیم میشود:
- حالت ساده (Simplex Mode)؛
- حالت نیمه دوطرفه (Half-duplex)؛
- حالت کاملاً دو طرفه (Full-duplex).

انواع حالت های انتقال داده در یک شبکه
حالت انتقال ساده (Simplex mode)

حالت انتقال ساده (Simplex)
- در حالت انتقال ساده، ارتباطات به صورت تک جهته (Unidirectional) است، به این معنا که دادهها همگی در یک جهت حرکت میکنند.
- یک دیوایس تنها میتواند دادهها را ارسال کند اما توانائی دریافت آن را ندارد، همچنین دیواس دریافت کننده نیز توانائی ارسال سیگنال و پیام را ندارد.
- حالت انتقال ساده بسیار معمول نیست، زیرا برای برقراری یک تماس و صحبت با دنیای خارج ما نیازمند تبادل دو سویه پیام و داده هستیم. حالت ساده تنها در برخی از حوزههای کسب و کار که در آن نیازی به پاسخگوئی متناظر نیست به کار گرفته میشود.
- ایستگاههای رادیو و تلویزیون از کانالهای یک سویه هستند. در آنها پیام به صورت یک سویه به سمت مخاطبین ارسال میشوند و مخاطبین هیچ پیامی را در پاسخ به مرکز پیام ارسال نمی کنند.
- صفحه کلید و مانیتور شما هم به صورت یک سویه کار میکنند، در اینجا صفحه کلید پیامهای الکترونیکی را به سمت مادربرد رایانه شما ارسال میکند و هیچ پیامی را از سوی آن دریافت نمی کند. مانیتور هم به صورت دائمی سیگنالهای تصویری را از سوی مادربرد دریافت میکند و پیامی را برای آن ارسال نمی کند.
- اصلی ترین مزیتی که حالت انتقال ساده دارد آن است که ظرفیت کانال به صورت کامل در اختیار فرستنده است و میتواند به صورت کاملی از این ظرفیت برای انتقال پیام استفاده کند.
مزایای استفاده از حالت انتقال ساده
- در حالت انتقال ساده، پایگاه و یا ایستگاه انتقال دهنده میتواند از کل پهنای باند ارتباطی استفاده کند، بنابراین در یک زمان مشخص حجم پیام گسترده تری را میتوان انتقال داد.
معایب استفاده از حالت انتقال ساده
- در اینجا همیشه ارتباطات یک سویه است، و بنابراین امکان ارتباطات دو سویه و پاسخ دهی دیوایسها مهیا نمی شود.
حالت انتقال نیمه دو سویه (Half-Duplex Mode)

حالت انتقال نیمه دو سویه (Half-Duplex Mode)
- در کانال نیمه دو سویه، جهت میتواند معکوس شود، برای مثال ایستگاه انتقال دهنده پیام میتواند دادههائی را نیز دریافت کند.
- جهت پیام در اینجا در هر دو جهت وجود دارد، اما در یک زمان این کار اتفاق نمی افتد.
- در هر زمان کل پهنای باند برای یک طرف به کار گرفته میشود.
- در حال انتقال نیمه دو سویه، این امکان انجام عملیات تشخیص خطا وجود دارد و اگر خطائی رخ دهد، در آن صورت دریافت کننده میتواند درخواستی را برای ارسال مجدد پیام ارسال کند.
- یک بیسیم والکی تالکی (Walkie-Talkie) نمونه از حالت انتقال پیام نیمه دوسویه است. در بیسیمهای والکی تالکی، یک طرف صحبت میکند و طرف دیگر گوش میدهد. بعد از یک توقف، طرف دیگر صحبت کرده و اولی گوشی میدهد. در صورتی که هر دو طرف شروع به صحبت کنند، صدای پر نویزی ایجاد میشود که امکان درک آن برای هر دو طرف ممکن نیست.
مزایای استفاده از حالت انتقال نیمه دوسویه
- در حال انتقال نیمه دو سویه، هر دو دیوایس میتوانند پیام را دریافت و ارسال کنند. همچنین هر دو آنها میتوانند از تمام پهنای باند کانال ارتباطی برای ارسال پیامهای خودشان استفاده کنند.
معایب استفاده از حالت انتقال نیمه دوسویه
- در حالت نیمه دوسویه در زمانی که یک ابزار دادههائی را ارسال میکند، دیگر باید منتظر خاتمه ارسال پیام باشد. این مسئله میتواند سبب تاخیر در ارسال پیام شود. همچنین ممکن است پیام دریافتی در زمان دریافت دیگر ارزشی نداشته باشد.
حالت انتقال کاملا دو سویه (Full-duplex mode)

حالت انتقال کاملا دو سویه (Full-duplex mode)
- در حالت انتقال کاملا دو سویه، ارتباطات به صورت دو سویه (bi-directional) هستند، به این معنا که دادهها در یک زمان و در دو جهت حرکت میکنند.
- در هر دو ایستگاه طرف پیام، امکان ارسال و دریافت پیام به صورت همزمان وجود دارد.
- در حالت کاملاً دو سویه، کانالهای ارسال پیام به صورت ساده (Simplex) کار میکنند، در اینجا یک کانال برای ارسال و دیگری برای دریافت پیام به کار میرود.
- در حالت انتقال کاملا دو سویه، ارتباطات با سرعت بیشتری بین طرفین پیام انجام میشود.
- نمونه ای از حالتهای کاملاً دو سویه را میتوانید در شبکه تلفن ببینید که هر دو طرف پیام به صورت همزمان در یک خط تلفن با همدیگر صحبت میکنند، همچنین هر دو میتوانند پیام مورد نظرشان را در حین انتقال پیام از سوی نفر دیگر ارسال کنند.
مزایای استفاده از حالت انتقال کاملا دوسویه
- دو ایستگاه میتوانند دادههای را در یک زمان ارسال و دریافت کنند.
معایب استفاده از حالت انتقال کاملا دوسویه
- اگر هیچ کانال مجزائی وجود نداشته باشد، در این صورت پهنای باند میان دو طرف تقسیم میشود.
تفاوتهای میان حالت انتقال ساده، نیمه دوسویه و کاملاً دوسویه
مبنای مقایسه | حالت ساده | نیمه دو سویه | کاملا دو سویه |
جهت ارتباط | در حالت انتقال ساده ارتباطات به صورت تک جهته است | در حالت نیمه دو سویه، ارتباطات به صورت دو جهته است، اما در یک زمان امکانپذیر نیست | در حالت کاملاً دوسویه، ارتباطات هم دوجهته و هم در یک زمان انجام میشوند. |
دریافت/ ارسال | یک دیوایس یا باید ارسال کنندهب اشد و یا دریافت کنند، در اینجا هیچ نیازی برای انجام هر دو کار با هم وجود ندارد. | دیوایس میتواند به صورت همزمان هم دریافت کننده باشد و هم ارسال کننده | دیواس میتواند به صورت همزمان هم دریافت کننده باشد و هم ارسال کنند. |
عملکرد | عملکرد حالت کاملاً دوسویه بهتر از حالت ساده است. | عملکرد حال کاملاً دوسویه بهتر از حالت نیمه دوسویه است | عملکرد حالت کاملاً دو سویه بهتر از حالتهای انتقال ساده و نیمه دوسویه است. |
نمونههای کاربرد | ایستگاههای رادیوئی و تلویزیونی، کیبورد و مانیتور | بیسیمهای والکی تالکی | شبکههای تلفن، اینترنت |