رم چیست و انواع آن و فناوری های به کار رفته در رم کدام موارد هستند؟

رم چیست؟ رم حافظه‌ای موقت است که در کنار پردازنده قرار می‌گیرد. رم ها سرعت بسیار بالایی را برای خواندن و نوشتن اطلاعات دارند. در این مقاله می‌بینیم که ram چیست و انواع آن بر چه اساسی مشخص می‌شود. همچنین می‌بینیم که رم سرور چیست و چه تفاوت‌های احتمالی در این میان وجود دارد.

رم چیست و انواع آن

حافظه RAM یک حافظه بسیار پر سرعت است، این حافظه که به آن «حافظه دسترسی تصادفی یا Random Access Memory» می‌گویند، امکان انتقال و آدرس‌دهی بسیار سریع برای پردازنده‌ها را فراهم می‌آورد.

ممکن است که عبارت رم را در بسیاری از دستگاه‌ها از جمله گوشی یا تبلت هم شنیده باشید، همه آن‌ها به مانند رم های رایانه کار می‌کنند. برای همین ما فقط اصول کار پایه ای رم را در اینجا تعریف می‌کنیم.

بر خلاف باور عمومی رم یک ابزار ذخیره‌سازی نیست، بلکه بیشتر به مانند یک کاغذ چک نویس است. پس هنگامی که می خواهیم پاسخ پرسش «رم چیست» را بدهیم، باید بگوییم که رم یک حافظه بسیار سریع است که قابلیت نگهداشتن اطلاعات برای مدت زمان طولانی را ندارد.

هنگامی که رایانه خود را روشن می‌کنید، اطلاعات با سرعت بسیار زیاد به سمت رم وارد می‌شوند و آماده پردازش با رایانه می‌شوند. در عمل سرعت رم واقعاً بسیار سریعتر از دیگر پردازنده‌ها است.

در نظر داشته باشید، باز هم بر خلاف باور عمومی، افزایش حجم رم و یا سرعت آن‌ها منجر به افزایش سرعت رایانه نمی‌شود، بلکه اثر ضمنی در آن دارد. اما با استفاده از رم های با ظرفیت با کانال‌های ورودی و خروجی سریع امکان کار کرد بهینه رایانه پدید می‌آید.

رم های معمول در دوره کنونی (بهار 1401) بین 16 تا 32 گیگابایت هستند. اما ممکن است رم های با ظرفیت‌های پایین‌تر و یا بالاتر هم بیابید.

چه مقدار رم برای سرور یا رایانه شما لازم است؟ و بهترین ظرفیت برای ram چیست؟

رم ها در رده‌بندی‌های گوناگونی تولید می‌شوند، اما در زیر ما فهرست از آن‌ها را که برای بیشتر مواقع لازم هستند را ارائه داده‌ایم.

•  رم های با ظرفیت 4 گیگابایت: این فضای رم برای کار در تبلت‌ها و یا رایانه‌های کوچک با برنامه‌های ساده مناسب هستند.
•  رم های با ظرفیت 8 گیگابایت: این مقدار رم به صورت معمول در رایانه‌های شخصی استفاده می‌شوند. این مقدار رم، برای بسیاری از نرم‌افزارهای کنونی (بهار1401) مناسب هستند.
• رم های با ظرفیت 16 گیگابایت: این مقدار از فضای رم برای اکثر کارهای گرافیکی سنگین، و همچنین مقدار بالاتری از پردازش‌ها خوب است. سرورهای سبک هم می‌توانند از آن مقدار رم استفاده کنند.
•  رم های با ظرفیت 32 گیگابایت: این مقدار رم برای بیشتر کارهای سنگین و یا سرورهای سبک خوب و ایده‌آل است.
• رم های با ظرفیت 64 گیگابایت: اگر از سرورهای سبک استفاده می‌کنیم و یا قصد انجام پردازش‌های سنگین را داریم می‌توانیم از این رم ها استفاده کنیم. مقدار و ظرفیت بیشتر در این رم ها توصیه نمی‌شود.

برنامه پر کننده رم چیست؟

ممکن است برخی از برنامه‌ها بر روی رایانه‌های یا سرورها نصب شوند که اطلاعات پردازش را برای مدت زیاد در رم نگاه دارند. این کار می‌تواند سبب شود که رفته رفته، بخشی بزرگی از فضای رم شما با اطلاعاتی که هیچ نیازی به پردازش ندارند پر شوند. به این کار «پر شدن رم» می‌گویند.

چنین نرم‌افزارهایی تاثیر زیادی بر روی کارکرد رایانه ندارند و می‌تواند سبب کند شدن تدریجی رایانه و یا سرور شما شود.

با این حال برخی از نرم‌افزارها هرچه بیشتر کار کنند فضای بیشتر از رم را اشغال می‌کنند. برای مثال ممکن است یک نرم‌افزار مانند فتوشاپ تمام رم شما را اشغال کند. اما برخی دیگر از نرم‌افزارها فضای بهتری را در اختیار شما قرار می‌دهند.

بهترین گزینه‌ها برای خرید رم چیست؟

هنگامی که قصد خرید رم را دارید به موارد زیر دقت کنید:

• ابتدا رم متناسب با کار خودتان را انتخاب کنید. رم ها از نسل‌های گوناگون و ظرفیت‌های مختلفی هستند.
• بهتر است که ظرفیت مورد نیاز آینده کاری سرور و یا رایانه خودتان را در نظر بگیرید.
• حتماً نیازهای کاری و نرم‌افزاری خودتان را در نظر بگیرید. و حتماً اگر می‌خواهید از نرم‌افزارهای سنگین و تعداد کاربر زیاد بر روی رایانه و یا سرور خود استفاده کنید، از رم های بزرگتر و پر ظرفیت‌تر استفاده کنید.

تعداد ماژول‌های به کار رفته بر روی شاسی سرورها و یا مادربرد رایانه های امروزی بین 2 تا 96 عدد هستند. این کار امکان تقسیم فضای رم بر روی ماژول‌های متعدد را می‌دهد.

برای آنکه بدانید که بهترین گزینه‌ها برای خرید رم چیست در زیر گزینه هایی  را فهرست کرده‌ایم:

•  ظرفیت ram مورد نیاز؛
•  نوع ram مثلا DDR2 تا DDR5؛
•  کانال‌های مورد پشتیبانی مادربرد و یا شاسی سرور؛
•  باس مورد پشتیبانی ram و مادربرد یا شاسی سرور؛

این اطلاعات را می‌توانید از روی رم های یا شاسی مادربردها به دست بیاورید.

DDR در رم چیست؟

در بالا ما مرتب اب عبارت DDR استفاده کرده ایم. این عبارت مخفف Double Data Rate است. این فناوری امکان ارسال و دریافت اطلاعات را در هر دو نوسان فرکانس ساعت به رم می‌دهد. توضیح این موضوع کمی تخصصی است و وارد آن نمی‌شویم. اما در کل هر نسل از رم های DDR سرعت دو برابر نسبت به رم های قبلی خود دارد. برای مثال رم DDR3 دارای سرعت دو برابری نسبت به رم DDR2 است. این رویه به همین شکل تا کنون حفظ شده است. اکنون (پبهار 1401) رم های DDR4 و DDR5 بسیار پرکاربرد هستند اما با کمی اضافه خرج کردن می توانید رم های DDR6 را هم بیابید و استفاده کنید.

انتخاب نوع ram یعنی DDR3، DDR4 و یا DDR5 تا اندازه‌ای در اختیار خود شماست، شما می‌توانید بسته به مبلغ سرمایه‌گذاری خودتان برای خرید، انواع رم ها اقدام کنید. با این حال هر چه نوع رم بالاتر باشد، کیفیت و قابلیت‌های شما بیشتر خواهد شد.

تعداد کانال‌های رم، هم تاثیر زیادی برای تبادل ارتباطات میان رم و پردازنده دارد. برای این که بتوانید رم های با کیفیت بیشتر داشته باشید، بهتر است از چند رم استفاده کنید. استفاده از چند رم می‌تواند تعداد کانال‌های ارتباطی را افزایش دهد و در نتیجه سرعت پردازش بالاتر می‌رود (البته این مقدار در برنامه‌های سنگین با پردازش‌های طولانی مشهود است، اما در برنامه‌هایی معمول چندان تفاوتی را نخواهید دید).

مادربردهایی که از Dual Channel استفاده می‌کنند، پهنای باند بیشتر و مسیر ارتباطی بهتر را بین رم و پردازنده ایجاد می‌کنند.

در این سری از مادربردها استفاده از تعداد «زوج» رم ها توصیه می‌شود.

باس RAM هم یکی از نکته‌های مهم در زمینه رم ها هستند.

• برای به دست آوردن باس رم می‌توانیم به جدول مشخصات آن بر روی برچسب و یا سایت سازنده مراجعه کنیم. برای مثال در رم DDR4-1600 عدد 1600 نشان دهنده 1600 مگا (میلیون) تراکنش در ثانیه است. این مقدار در رم های مختلف می‌تواند متفاوت باشد. البته گاهی در بازار ایران به اشتباه باس رم را به عنوان مدل آن نام می برند. دقت کنید که مدل رم در اینجا DDR4 است.
•  مقدار ماژول رم (Module) هم عددی است که بعد از عبارت PC نمایش داده می‌شود. این عدد نشان دهنده سرعت انتقال لحظه‌ای بر اساس مگابایت در ثانیه (MB/s) است.

علاوه بر باس در رم ها ما با عبارت‌های دیگری هم روبرو می‌شویم، برای مثال XMP و یا ECC که در ادامه و یا مقاله‌های آینده به صورت کامل به آنها می‌پردازیم.
با توجه به پیشرفت‌هایی که در سال‌های اخیر در زمینه فناوری نانو ایجاد شده است، ظرفیت رم ها به صورت مداوم در حال افزایش است و اکنون رم هایی با ظرفیت‌های فوق‌العاده بالا (تا 256 گیگابایت برای رایانه‌های شخصی و یک ترابایت برای سرورها نیز مراحل آزمایشگاهی خودشان را با موفقیت طی کرده اند)، آماده وارد شدن به بازار هستند. اکنون رم های DDR5 نیز در حال فراگیر شدن هستند و با اینکه هنوز در همه جا نمی‌توان آنها را پیدا کرد. سر و صداهایی در زمینه DDR6 هم به گوش می‌رسد.

بهترین برند رم کدام است؟

برندهای رم ها بسیار متفاوت هستند. شاید بپرسید که بهترین برند رم کدام است؟ این پرسش کمی ابهام دارد. اکنون انواع برندهای رم نظیر اینتل، اچ پی، کورسیر، جی اسکیل، کینگستون، پاتریوت، ای دیتا، کروشال، پی.ان.وای، سوپر تلنت، او.سی.زد ، ماشکین، مارشال، سونی و … در بازار وجود دارند. با این حال به غیر از موضوع کیفیت و قیمت، فناوری آن‌ها در تمامی نسل‌ها مشابه هم هستند. ولی رم های اینتل و اچ پی، دو برند بسیار معتبری هستند که پرچمدار فناوری‌های آن هستند.

رم ها غالبا دمای زیادی را تولید نمی‌کنند و با جریان هوای فن‌های رایانه به خوبی خنک می‌شوند، اما در صورتی که دما به شدت بالا برود، نیاز به فن های اضافی هست. در سرورها استفاده از فن ها و سینک‌های حرارتی در هر شرایطی توصیه می‌شود.

برای انتخاب رم موارد زیر را به خاطر داشته باشید:

• توانایی شاسی سرور و یا مادربورد شما برای پشتیبانی از رم ها چقدر است؟
• باس مناسب برای کار با پردازنده شما چقدر است، دقت کنید که همتراز بودن باس بسیار مهم است.
• چه تعداد اسلات رمی می‌توانید استفاده کنید و آیا باید تعداد آن‌ها زوج باشد؟
• حجم متناسب برای کار شما چقدر است؟ برای مثال برنامه‌های گرافیکی نظیر افتر افکت حداقل به 8 گیگابایت رم احتیاج دارند.
•  برند سازنده رم چقدر خوشنام است.
• تا چه حد رمی را می‌توانید بر روی شاسی و یا مادربورد خودتان نصب کنید.

این اطلاعات را می‌توانید از سایت و یا کاتالوگ محصول به دست بیاورید.

در صورت استفاده از رم ها، با سرعت‌های متفاوت، همیشه سرعت کار رایانه بر روی کمترین مقدار تنظیم می شود.

برای آنکه بتوانید اطلاعات کاملی را درباره مقدار رم رایانه خود به دست بیاورید استفاده از نرم‌افزار CPU-Z می تواند مفید باشد. سربرگ Memory این نرم‌افزار می‌تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار شما بگذارد.

ما در این مقاله سعی کردیم، توضیحات کلی و اجمالی را در پاسخ به موضوع رم چیست را ارائه کنیم. با این حال فناوری‌ها و تکنولوژی‌های بسیار زیادی هم ناگفته مانده است که آن‌ها را در مقالات بعدی توضیح خواهیم داد.