فریمور چیست ؟ Firmware چه بخش هایی تشکیل شده است؟

فریمور چیست؟ در این مقاله قصدداریم که به توضیح ابتدایی از Frimware بپردازیم و نقش آن را در دنیای شبکه بررسی کنیم. همچنین تفاوتی که عبارتهایی نظیر «فریمور» و «میان‌افزار» با همدیگر دارند را بررسی می‌کنیم.

فریمور چیست؟

فریمور یا Firmware نامی است که در دنیای رایانه و به خصوص شبکه‌ها زیاد به گوش ما می‌خورد. شاید برای شما هم به مانند بسیاری از افراد درباره معنای آن سوالاتی پیش آمده باشد. در این مقاله قصد داریم که درباره آن توضیحات مختصر و مفیدی را به شما ارائه کنیم.

فریمور یا Firmwareدر واقع یک ترکیب سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است.  برای مثال هنگامی که یک مودم، تلویزیون دیجیتال، ساعت دیجیتال و یا برخی از لوازم مهم دیگر رایانه ای را خریداری می‌کنیم، ما بسته‌ای از تجهیزات سخت‌افزاری به همراه  بخش‌های نرم‌افزاری همراه  آن‌ها را دریافت میکنیم. تمام این بسته‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری با همدیگر Firmwareرا تشکیل می‌دهند.

در واقع نرم‌افزار firmware اجازه و امکان مدیریت بهینه سخت‌افزار همراه را به ما می‌دهد. بیشتر اطلاعات نرم‌افزاری و یا حافظه‌هایی ابتدایی که بر روی فریمور‌ها هستند، به شکل حافظه‌های ROM می‌باشند و کاربران نمی‌توانند آن‌ها را تغییر دهند. اما با این حال برخی دیگر از فریمورها نیز هستند که از حافظه‌های RAM و یا‌هاردهای سطح‌ها بالاتر مانند SSD برای ذخیره و بازیابی اطلاعات استفاده می‌کنند. برای مثال دوربین دیجیتالی فریموری است که هم دارای حافظه ROM بوده و هم بخشی را برای ذخیره‌سازی تصاویر عکاسی شده دارد.

بیشتر اطلاعاتی که بر روی ROM ذخیره می‌شوند، توسط شرکت سازنده بر روی آن‌ها قرار گرفته شده‌اند و به راحتی قابل تغییر نیستند. امکان این امکان وجود دارد که حفاظه‌ها جانبی در کنار سیستم شما قرار بگیرد که امکان ذخیره‌سازی اطلاعات را به شما بدهند. البته گاهی خروجی این اطلاعات برای همه دستگاه‌ها قابل روئت و خواندن نیست. برای مثال ممکن است تلوزیون‌های دیجیتال داده‌های خود را بر روی حافظه‌های جانبی خودشان ذخیره‌سازی کنند اما این داده‌های تصویری برای دیگر رایانه‌ها و یا سیستم‌های پخش تصویر قابل ملاحظه نباشند.

در رایانه‌های شخصی و سرور‌ها هم تقریبا همین ترتیب اما با قابلیت‌های بسیار بهتر حفظ شده است. هنگامی که ما یک مادر بورد را می‌خریم بر روی سیستم BIOS آن اطلاعات اولیه ای قرار داده شده است. این سری از اطلاعات امکان کنترل‌های اولیه بر روی سخت‌افزار را در اختیا مار قرار می‌دهند.

البته امروزه فریمورهای مادربورد بسیار تغییر کرده اند و سیستم‌های جدیدتری مانند EFI و UEFI جایگزین آن شده است.  این سیستم‌ها علاوه بر افزایش قابلیت‌های کنترلی بر روی فریمور مادربورد امکان مدیریت بهینه تر آن را نیز ایجاد می‌کنند.

دقت کنید که الزاماً مادربورد رایانه تنها firmware موجود بر روی رایانه نیست و ممکن است کارت صدا، کارت گرافیک، راید کنترلر‌ها و حتی‌هاردها و دیگر قطعات موجود هم فریمورهای مجزایی باشند. به همین خاطر گاهی نیاز به آن است که آن‌ها را نصب کرده و یا ترتیب‌های دیگری را برای به کارگیری آن‌ها به کار بست.

گاهی برخی از متون از firmware صرفا برای بخش نرم‌افزاری یک فریمور استفاده می‌کنند. اما در واقع این غلط است. زیرا که ما ترکیب سخت‌افزار و نرم‌افزار با هم را Firmware می‌نامیم.  این اشتباه شاید از آنجایی ایجاد شده است که گاهی برخی از سازندگان فریمورها برای دستگاه‌های خود چند نرم‌افزار مدیریتی را ارائه می‌کنند.

چه تفاوتی میان Firmware و Middelware وجود دارد؟

یکی دیگر از اشتباه‌های رایج استفاده از عبارت Middleware به جای firmware است. این اشتباه هم  به این خاطر به وجود آمده است که برخی از سخت‌افزارها نرم‌افزارهایی  را دارند که کار ارتباط سخت‌افزار با دیگر نرم‌افزارها را انجام می‌دهند. «میان‌افزارها» در واقع یک سری API هستند که این امکان را به سایر نرم‌افزارها می‌دهند که بتوانند با بخش‌های سخت‌افزاری یک دستگاه ارتباط برقرار کنند. اما Frimware یک ترکیب سخت‌افزار و نرم‌افزاری کامل است که نیازمند هیچ رابطی نیست و ما با استفاده از بخش‌های نرم‌افزاری می‌توانیم به صورت مستقیم و بالاواسطه با بخش‌های سخت‌افزاری آن ارتباط برقرار کنیم.

امیدوارم در این پست با مفهوم درست firmware آشنایی کافی را پیدا کرده باشید.

پرسش و پاسخ فریمور:

• فریمور چیست؟

فریمور یا Frimware بسته ای مرکب از سخت‌افزار و نرم‌افزار است که برای هدفی خاص طراحی شده باشد. این بسته می‌تواند به عنوان یک دستگاه مستقل مانند تلوزیون‌های دیجیتال و یا بخشی از دستگاه دیگر مانند کارت گرافیک باشد.

• حافظه‌های فریمور به چه صورت است؟

اکثر فریمور‌ها از حافظه‌هایی فقط خواندنی (ROM) استفاده می‌کنند. اما ممکن است برخی از آن‌ها مانند دوربین‌های دیجیتال نیازمند حافظه‌های اضافی برای ذخیره‌سازی باشد.

• آیا رایانه هم یک فریمور است؟

بله رایانه شخصی شما هم یک فریمور است. با این تفاوت که رایانه شخصی شما از چند فریمور زیرمجموعه نظیر فریمورهای گرافیک، صوت و غیره هم تشکیل شده است.

• فریمور با میان‌افزار چه فرق دارد؟

فریمور یک بسته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری کامل و مستقل است اما میان‌افزار یا Middelware یک نرم‌افزار است که وظیفه آن ایجاد ارتباط میان سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مدیریتی آن سخت‌افزار است. ممکن است میان‌افزارها دارای رابط گرافیکی باشند.