مرکز عملیات امنیت یا SOC چیست؟ و چه موارد و مزایایی را شامل می شود؟
مرکز عملیات امنیت که مخفف شده کلمات Security Operations Center است و به آن SOC هم گفته می‌شود در اصل زیرساختی است که یک تیم امنیت اطلاعات به صورت کامل نظارت و تحلیل وضعیت امنیتی شبکه سازمان را به صورت مداوم بر عهده می‌گیرند.
هدف اصلی مرکز عملیات امنیت یا SOC چیست؟
در اصل هدف اصلی مرکز عملیات امنیت یا همان SOC این است که حملات و رخدادهای امنیت سایبری را به صورت کامل تحلیل نماید و سپس با استفاده از راهکارها و روش‌های فناوری اطلاعات و مجموعه‌ای قوی از فرآیندها امنیتی و پیشگیرانه اقدام به برطرف کردن این حملات سایبری نماید.
کارمندان مرکز عملیات امنیت چه کسانی هستند؟
کارمندان و پرسنل مرکز SOC اکثراً مهندسین، مدیران و تحلیلگران امنیتی هستند که بر عملیات امنیتی به وجود آمده نظارت می‌کنند و سعی و تلاششان این است که با تیم‌های واکنش‌دهنده به حادثه سازمانی به صورت کاملاً نزدیک همکاری کنند تا در صورت بروز هرگونه مشکل امنیتی بتوانند آن را شناسایی و فوراً برطرف نمایند.
این مرکز عملیات سعی و تلاششان این است که فعالیت‌های غیرعادی که بیشتر حادثه، نفوذ و تهدیدهای امنیتی است را شناسایی و در پی آن فعالیت‌های شبکه، سرورها، دیتابیس‌ها، وب سایت‌ها، برنامه‌ها، End Pointها و دیگر سیستم‌ها را تحت نظارت و تحلیل خودشان قرار دهند و از همه مهم تر اینکه وظیفه اصلی مرکز عملیات امنیت این است که اطمینان حاصل کنند از اینکه هرگونه رخدادهای امنیتی را شناسایی و سپس اقدام به برطرف کردن آن کنند.
چگونگی کارکرد مرکز عملیات امنیت (SOC)
تیم SOC بیشتر مسئول بخش‌های عملیاتی و امنیت اطلاعات یک سازمان است و تمرکز خاصی بر طراحی معماری امنیتی، اجرای اقدامات حفاظتی و یا توسعه راهبردهای امنیتی ندارد و همان طوری هم که در بالا به این موضوع اشاره کردیم پرسنل و کارمندان مرکز عملیات امنیت اکثراً تحلیلگران امنیتی، مدیران و مهندسین هستند که برای شناسایی، گزارش، واکنش، تحلیل و در نهایت جلوگیری از حوادث امنیت سایبری سعی می‌کنند با یکدیگر همکاری کنند.
در این بین مرکز SOC مجموعه‌ای از وظایف جانبی هم بر عهده دارد. از جمله تحلیل رمز، مهندسی معکوس بدافزارها برای تحلیل رخدادها، تجزیه و تحلیل پیشرفته جرم شناسی و خیلی از موارد دیگر که در صورت بروز هر کدام دست به کار می‌شود.
اولین قدم در ایجاد یک مرکز عملیات امنیت چیست؟
به طور معمول اولین گام در ایجاد کردن یک مرکز SOC برای یک سازمان، تعریف واضح و مشخص یک راهبرد همگام با اهداف خاص سازمان و بخش‌های مختلف آن است که تمامی این مراحل از سوی مدیران اجرایی پشتیبانی می‌شود و زمانیکه یک راهبرد توسعه ارائه شود زیرساخت مورد نیاز برای پشتیبانی از آن راهبرد هم باید ارائه و اجرا شود.
این زیرساختهای مرکز عملیات امنیت عبارتند از:
- راهکارهای شناسایی نقصهای امنیتی
- فایروالها
- IPS و IDS
- تحقیق و تفحص یک سیستم مدیریت داده و رخدادهای امنیتی
متخصصین مرکز عملیات امنیت زمانی می‌توانند فعالیت داده‌ها را تحلیل کنند که فناوری‌های مورد نیاز برای جمع‌آوری داده‌ها، فرآیند بررسی و انتقال داده‌ها از راه دور و دیگر روش‌های موجود، در دسترس آنها باشد تا به این وسیله بتوانند تحلیل‌های خودشان را انجام دهند و در صورت بروز هرگونه آسیبی بتوانند از داده‌های حساس سازمان‌ها محافظت کنند.
مزیت‌های دارا بودن مرکز عملیات امنیت و ویژگی‌های SOC
مزیت اصلی مرکز عملیات امنیت یا SOC، بهبود شناسایی رخدادهای امنیتی از طریق نظارت مستمر بر تحلیل فعالیت داده‌ها است. این مرکز با تجزیه و تحلیل فعالیت‌های رخ داده در تمامی شبکه‌ها، سرورها، دیتابیس‌های سازمان‌ها و End Pointها به صورت 24 ساعت شبانه روز سعی می‌کند مشکلات امنیتی و سایبری را شناسایی و واکنش به موقع به آنها نشان دهد.
از مزیت‌های مهم مراکز SOC این است که نظارت بی وقفه و مداوم بر امنیت سازمان‌ها برای دفاع و مقابله در برابر حوادث، نفوذها آن هم صرف نظر از زمان حمله، روز حمله، نوع حمله، منبع حمله و غیره است. به هر حال داشتن یک مرکز SOC می‌تواند سازمان‌ها را در برابر فاصله زمانی که مهاجمان برای نفوذ به داده‌های آنها نیاز دارند، ایمن نگه دارد و این مراکز به راحتی می‌توانند در هر زمانی این حملات را شناسایی و مقابله با آنها را شروع کنند.
بهترین اقدامات اجرایی مرکز عملیات امنیت به هنگام رخ دادن مشکلات
مدیران و مهندسین بخش امنیت برای کاهش دادن به تهدیدات امنیتی رخ داده سعی می‌کنند تمرکز خودشان را بیشتر بر روی نیروی انسانی و پرسنل خودشان قرار دهند زیرا پرسنل بخش SOC به صورت مداوم در برابر تهدیدات رخ داده و شناسایی شده فعالیت می‌کنند و هر نوع تهدیدی را به خوبی می‌شناسند و راه مقابله با آن را می‌دانند.
پرسنل مرکز عملیات امنیت به خوبی نیازهای مشتریان و سازمان‌ها را به خوبی می‌شناسند و به راحتی می‌توانند آنها را برآورده کنند و بدون هیچگونه ریسکی می‌توانند فعالیت‌های به وجود آمده را خنثی کنند. این در حالی است که این امکان وجود دارد که سیستم‌های فناوری به مانند فایروالها و یا IPSها تنها از حملات ساده جلوگیری کنند و توانایی مقابله در برابر حملات و رخدادهای بزرگ را نداشته باشند. به همین شکل مدیران و مهندسین هم این نوع ریسک کردن را نمی‌پذیرند و به همین دلیل به کارگیری نیروی انسانی در این طور مواقع بیشتر به سود تا به ضرر آنها است.
بهترین نتایج در مرکز SOC چطور به دست می‌آید؟
به طور حتم کسب بهترین نتایج در مرکز عملیات امنیت زمانی به دست می‌آید که سازمان‌ها همواره آخرین اطلاعات درباره تهدید را به این مرکز اطلاع دهند تا بتوان از آن برای بهبود شناسایی داخلی و مکانیسم‌های دفاعی سازمان استفاده کرد.
در کل می‌توان گفت اطلاعات SOC یک سازمان، از درون آن جمع‌آوری می‌شود و این اطلاعات با تعدادی از اطلاعات منابع خارجی مرتبط می‌شوند تا دیدی کلی نسبت به تهدیدات و آسیب‌های به دست بیاید.
سوالات متداول
- مرکز عملیات SOC چیست؟
مرکز عملیات SOC از یک تیم امنیت اطلاعات تشکیل شده است که به صورت کامل نظارت و تحلیل وضعیت امنیتی یک سازمان را بر عهده می‌گیرد؛ این مسئولیت به صورت مداوم و تکرارپذیر است. در زمان رخدادهای امنیتی این تیم شروع به فعالیت می‌کند.
- کارمندان مرکز SOC چه کسانی هستند؟
به طور معمول کارمندان و پرسنل مرکز SOC تشکیل شده از مهندسین، مدیران و تحلیلگران امنیتی هستند که به صورت کامل بر عملیات امنیتی و مشکلات امنیتی به وجود آمده نظارت می‌کنند. سعی این است که با تیم‌های سازمانی به صورت کاملاً نزدیک همکاری کنند تا در صورت بروز هرگونه مشکل امنیتی بتوانند آن را شناسایی و فوراً آن را برطرف نمایند.
- زیرساختهای مرکز عملیات امنیت شامل چه مواردی هستند؟
راهکارهای شناسایی نقصهای امنیتی؛ فایروالها؛ تحقیق و تفحص یک سیستم مدیریت داده و رخدادهای امنیتی؛ IPS و IDS.
- مزیت دارا بودن مرکز عملیات امنیت چیست؟
مزیت اصلی این مرکز بهبود شناسایی رخدادهای امنیتی از طریق نظارت مستمر بر تحلیل داده‌ها است که با تجزیه و تحلیل فعالیت‌های رخ داده در تمامی شبکه‌ها، سرورها، دیتابیس‌های سازمان‌ها به صورت 24 ساعت شبانه روز و End Pointها سعی می‌کند مشکلات امنیتی و سایبری را شناسایی و واکنش به موقع به آنها نشان دهد.
